"Ақмола облысы білім басқармасының Есіл ауданы бойынша білім бөлімінің Есіл қаласының № 1 жалпы білім беретін мектебі "коммуналдық мемлекеттік мекемесі
Мақала
«МемлекеттікТіл: Бүгіні Мен Болашағы»
Есілауданы
«Есіл№1 ортамектебі» КММ
ҰлжанШалабай
Тәуелсіздіктірегі – мемлекеттіктіл
Анамыздыңақсүтіменбойымызға
дарығантіліміздіұмыту – бүкіл
ата-бабамызды, тарихымыздыұмыту.
Б.Момышұлы
Тіл- мемлекеттіңтұғырлытірегі,
халықтыңруханибайлығы, өткені мен болашағыныңайқынкөрінісі.
Анатілініңқадір-қасиетінбілебілгенхалқымыз оны ұлттыңрухына,
қазынабайлығынабалайды. Себебі, тіл – халықтыңжаны, сәні,
тұтастайкескін-келбеті, ұлттықболмысы. Адамдымұратқажеткізетін – анатілі мен
атадәстүрі. Біздіңосындайхалықтыққасиеттімұрамыз, анатіліміз – қазақтілі.
Тіл – тәуелсіздіктіңайғағы. Тіл мен
егемендікегізұғым. Тілсіз- тәуелсіздік, егемендіксіз- тілболмақемес. Тіл –
тәуелсіздіктіңқуаттытірегі, бірлік пен ынтымақтыңжығылмастуы.
Қазақелітәуелсізмемлекетболыпорнағалыширекғасырғатаяууақытболды.
Мемлекеттіктілі– қазақтілідепжарияланды. БұлтұстаЕлбасымыз –
НұрсұлтанӘбішұлы Назарбаев «Қазақтыңболашағы – қазақтілінде», –
депалдымызғаайқынжолашыпберді. Бізге тек осы ұстанымдыжүзегеасыруға бар
күш-жігердіаямай, еңбекетуғанақалды. ТәуелсізҚазақстанныңболашағы – біз, яғни,
қазақжастары. Демек, біздіңміндетіміз – қазақтілініңмәртебесінасыруболмақ. Осы
тұстаЕлбасының «Қазақ пен қазаққазақшасөйлессін», – дегенұлағаттысөзінескермей
кету мүмкінемес. Тәуелсіздікалғалыберітілсаясатыжүргізілуде.
Мемлекеттіктілдіңқолданылуаясынкеңейту мен
тілгедегенқұрметтіарттырумақсатындакөптегенмемлекеттікбағдарламалар мен іс –
шараларұйымдастырылуда. Нәтижелері де аз емес. Алайдажастарарасында, кейбірмекемелердеқазақтілініңжайыақсаптұр.
Соныкөріпжүрегіңқанжылайды. Біржағынан,
әлікүнгедейінорыстілініңырқынаншығаалмайжүргендігімізденболар. Расында,
қазақхалқыныңбасындаталайқиыннәубет, зұлматтың,
қайғылыкүндердіңболғанытарихтанбелгілі. ЕлімізжетпісжылдайКеңесОдағыныңқарамағындаболды.
Ата – анамызорыстілінұлықтады. Қазақхалқыөзініңтілін, ділін,
тіптісалт-дәстүрінұмытардайхалгежетті. Дегенмен «сабақтыинесәтімен» деген.
Еліміз сан ғасыраңсағантәуелсіздіккеқолжеткізді.
Тіліміздіңтүптамырыменжойылыпкетпегенінешүкіршілікетуімізкеректәрізді.
Сондайауырсәттерде, сын
сағаттардаатамекенқонысынтастапбосқанхалықтыңөзіменбіргеалыпжүргенбайлығы –
анасүтіменсанасына дарығананатіліғана.МағжанЖұмабаевтыңтіліндеайтсақ:
«Жауызтағдыржойдыбәрін не бардың…
Алтын күнненбағасызбірбелгібоп,
Нұрлыжұлдыз, бабам тілі, сен
қалдың!».
Бірақ, жоғарыдаайтыпкеткендей,
қаншажылданберіатқарушыбилігімізтілтуралысаясаттыжүзегеасырыпкележатса да,
қазақтілініңдамуыәлі де болсакешеуілдептұр. АқынМұхтарШаханов
былайдегенеді:
«Қайкезде де туғантіліңтуғананаңсекілді.
Бабалардыңарманы бар
мынақызылгүлдерде,
Оларелін,
тілінқорғапжанынқиғанбұлжерде ».
Расымен де ата – бабамызелін, жерін,
тілін, дінінжауданөле – өлгеншеқорғапөттіемеспе? Осыған бас
ауыртатынұлтжанашырларының саны қазіргікезденекенсаяқ. Себебі,
көшедебірқателіктеркөріпжатсақ, үйреншіктінәрседей, бейқамжүребереміз.
Анатілі –
ананыңақсүтіменәрқазақбаласыныңбойынасіңгентілемеспееді.
Анатілімізарқылығанабізхалқымызды, Отанымыздытаныпбілеміз.
Әрадамныңазаматтыққасиеті – өзхалқын, өзініңатамекенінқалайсүюімен,
өзанатілінқалайбілуіменөлшенбек. Әркімніңтілгедегенқұрметінөзанасына, өзұлтына,
өзОтанынадегенқұрметіненбілугеболады. Өзанатілінұмытқанадам –
өзхалқыныңөткенінен де, болашағынан да қолүзеді.
Осынықазақжастарытүсінсеекендеймін.Алайдаосыныескермейорыстіліндешүлдірлеп,
қазақтіліндегіәндітыңдаудықорсанапжүргенқазақжастарықаншама.
Кейбірмекемелергебарсаңорыстіліндесауаттыжазылғансөзқазақтіліндемүлдемұйқассызаударылып,
есіктеріндеілініптұрады. Мұныкөргендердіңбіріезутартыпкүліп,
ендібіріоғанмәнбермейді де. Біздіңқоғамныңбастыкемшілігі осы болар, бәлкім.
БұғанжауапретіндеақынОразақынАсқардыңмынабірөлеңжолдарыналаредім:
«Анатіліндеата-баба сыры бар,
Аудармадантүпнұсқадайкімұғар.
Өсекелеқұстыңтілінбілсең де,
Анатілсізоныңқандайқұны бар».
«Өзгетілдіңбәрінбіл,
өзтіліңдіқұрметте», – дейдіҚадырақын.
Қазіргіқоғамбасқатілдіүйренугеешшекқоймайды. Дегенмен,
қазақтілінмемлекеттіктілдәрежесінекөтеругеәрқазақтыңүлесіболсаекендейді.
Өзгеніңқұлыемесөзеліміздіңұл –
қызыболайық, өзгеніңемес,өзеліміздіңтілінұлықтап, мәртебесінасырайық!
Пайдаланғанәдебиеттер:
Н.Ә.Назарбаевтың2. «Қазақстанхалқына Жолдауы»
3. Өлеңдержинағы